గాబ్రియేల్ గార్షియా మార్క్వెజ్ పేరు ని చాలా మంది చెప్పుకోగా వింటూ ఉంటాము.అలాగే ఆయన గూర్చి అనేక పత్రికల్లో కూడా చదువుతూ ఉంటాము. 1982 లో తన సాహితీ కృషి కి గాను నోబెల్ బహుమతి పొందాడు ఈ స్పానిష్ రచయిత. మేజికల్ రియలిజం అనగానే చప్పున ఈయన రచనలు గుర్తుకు వస్తాయి.కొలంబియా లోని అరకటక లో 1928 లో జన్మించాడు.బొగొటా యూనివర్సిటీ లో చదువు పూర్తి చేసి El Espectador అనే కొలంబియన్ న్యూస్ పేపర్ కి విలేకరి గా పనిచేస్తూ రోం,పారిస్,బార్సిలోనా,కారకస్,న్యూయార్క్ లలో నివసించాడు.
కథా,నవలా రచయిత గా ప్రసిద్ది చెందాడు. Eyes of a blue dog(1947),Leaf Storm(1955),No one writes in the Colonel(1958),In evil hour(1962),Big Mama's funeral(1962),One hundred years of Solitude(1967),Innocent Erendra and other stories(1972),The Autumn of Patriarch(1975),Cronicle of a death foretold(1981),Love in the time of Cholera 1985) ఇలా అనేక రచనల తో ప్రపంచ సాహిత్యం లో తనదైన ముద్ర వేశాడు.
ఈయన రాసిన అన్ని కధలు,నవలలు తన మాతృ భాష స్పానిష్ లో నే రాశాడు.తర్వాత అవి ఆంగ్లం లో కి అనువాదం అయినాయి.One hundred years of Solitude నవల కి ఒక ప్రత్యేకత ఉంది.చాలా మంది సాహితీ వేత్తలు ఈ శతాబ్దం లో వచ్చిన గొప్ప నవల ల్లో ఒకటి గా దీని గూర్చి చెబుతారు.అసలు ఏముందో చూద్దాం అని చెప్పి చదువుదాం అని ప్రారంభించాను.నిజం చెప్పాలంటే మొదట యాభైపేజీల దాకా కొద్దిగా ఓపిక తోనే చదవాలి.గొప్ప క్లాసిక్స్ అని పేరు తెచ్చుకున్న చాలా రచనలు అలా అనిపిస్తాయి మొదట అదేమిటో.
Macondo అనే ఊరు.ఆ ఊరు యొక్క నిర్మాణం గూర్చి మెల్లిగా సాగుతుంది.మొదట అంతా అదే ఆధారం గా నడుస్తుంది.Jose Arcadio Buendia ఇంకా ఆయన భార్య Ursula ఉన్న ఊరు ని ఒక కారణం గా విడిచిపెట్టి, బంధువు ల తో కలిసి చాలా ప్రయాణం చేస్తూ కొండ ప్రాంతం లో ఉన్న ఓ ప్రదేశం బాగుందని చెప్పి అక్కడ ఊరు ని కట్టుకోవడం అంటే ఇళ్ళ ని కట్టుకోవడం ప్రారంభిస్తారు.ఎక్కడో ఉన్న ఈ పల్లె పట్టు కి జిప్సీ లు రావడం మొదలు పెడతారు. వీళ్ళు వచ్చినప్పుడల్లా ప్రతి ఏడు కొత్త కొత్త ఆసక్తికరమైన వస్తువుల్ని తీసుకు వస్తుంటారు.
Melquides అనే జిప్సీ Jose Arcadio కి మంచి మిత్రుడు అవుతాడు. వాళ్ళు అమ్మే అరుదైన నాణేల్ని,లోహ వస్తువుల్ని తన కి ఉన్న మేకల్ని వాటిని ఇచ్చి కొనుగోలు చేస్తుంటాడు Jose.భార్య కి మాత్రం ఇవి ఇష్టం ఉండదు. తన చిన్న ఇంటి లోనే ఒక లేబరెటరి ని పెట్టుకుని రరకాల పరిశోధనలు చేస్తుంటాడు Jose. ఒక ఏడు మళ్ళీ వచ్చినపుడు మేగ్నెట్స్ ని,బూతద్దాల్ని ఇంకో ఏడు వచ్చినపుడు నావికులు ఉపయోగించే కంపాస్ ని,నక్షత్ర దర్శినిని ఆ జిప్సీ తీసుకొచ్చి ఇస్తాడు,ప్రతి గా భార్య కి వాళ్ళ తండ్రి ఇచ్చిన విలువైన నాణేల్ని Jose ఆ జిప్సీ కి ఇస్తాడు.ఈ విషయం మీద గొడవలు అవుతుంటాయి.
ఆ ఊరికి వచ్చే జిప్సీ లు ప్రతి ఏడాది మారిపోతుంటారు.Melquides కనబడటం లేదేమిటి అని Jose Arcadio అడిగితే లేదు తను చనిపోయాడు అంటారు.అయితే ఆ తర్వాత కనబడినపుడు చాలా బక్క గా కళా విహీనం గా అయి కనిపిస్తాడు ,ఎందుకని అలా అయ్యావు అంటే ఒకటా రెండా ఎన్నో దేశాలు తిరిగి తిరిగి అక్కడి లేని పోని రోగాలన్ని సోకి అలా అయ్యాను అంటాడు తను. విచిత్రం గా మళ్ళీ ఏడాది వచ్చినపుడు మాత్రం మంచి యవ్వనవంతుని గా కనిపిస్తాడు.కారణం అడిగితే ఎన్నో మందులు వాడి అలా అయ్యాను అంటాడు.
అలా ఇంచుమించు అరవై పేజీల దాకా ఈ జిప్సీల వ్యవహారాలు నడుస్తుంటాయి.ఈ Macondo ఊరు ని Buendia కుటుంబం వారే స్థాపిస్తారు.మెల్లగా అది కొత్త వాళ్ళంతా రావడం తో ఒక పట్టణం గా మారుతుంది.ఈ కుటుంబం లోకి వచ్చే వాళ్ళు రావడం,అలాగే ఊరి లోకి కూడా.అలా గందరగోళం గా మారుతుంది.Jose Arcadio Buendia నే ఈ గ్రామాన్ని స్థాపించింది అనుకున్నాం గదా..అసలు వెదుక్కుంటూ ఈ ప్రాంతం కి ఎందుకు వచ్చాడయ్యా అంటే అంతకు ముందు ఉన్న ఊరి లో తమకి ఇంకొకరికి గొడవ అయ్యి అతడిని గొడ్డలి నరికి చంపుతాడు ఈ Jose. అయితే చచ్చిన వాడి ఆత్మ ఇతడిని తిన్నగా ఉండనివ్వదు,కనబడుతూ చికాకు చేస్తూంటుంది.ఒకసారి వర్షం వచ్చిన రాత్రి వాడి ని చూస్తాడు.ఇక ఇక్కడ లాభం లేదు ,మనం వేరే ఊరు ని కట్టుకుందాం పదా అంటూ మూటా ముల్లె సర్దుకుని బయలుదేరతారు.భార్య ఉర్సులా కి భర్త చేసే ఈ చేష్టలు నచ్చవు గాని తప్పక అనుసరిస్తుంది.వారితో బాటు కొంతమంది బంధువులు కూడా.అలా అడవులు,గుట్టలు దాటుకుంటూ ఒక అరణ్య ప్రాంతం లో గ్రామాన్ని చిన్నగా నిర్మించుకుంటారు.
అలా ఆ కుటుంబం లో కొత్త గా బిడ్డలు పుట్టడం,వాళ్ళు పెరగడం,దత్తత తీసుకున్న Rebeca అనే అమ్మాయి,మిగతా కొన్ని కుటుంబాలు ఇక్కడకి రావడం వాళ్ళ సాధక బాధలు ఇవన్నీ కలిపితే ఈ నవల అంతే.ఈ గ్రామం సగటు కొలంబియన్ సంస్కృతి కి రూపు లా ఉంటుంది.ఇది 1967 ప్రాంతం లో రాయబడింది.Marquez తమ దేశం లో సంభవించిన అశాంతి ని ,యుద్ధ వాతావరణాన్ని అంతర్లీనం గా చెబుతాడు.పైకి ఒక కుటుంబం కధ లా ఉన్నప్పటికి.ఈ 422 పేజీల నవల నిజం చెప్పాలంటే నా మటుకు నాకు సహనాన్ని పరీక్షించింది.తను Marquez స్పానిష్ లో రాశాడు,దానిలో ఏమిటో తెలియదు లే గాని,ఈ ఇంగ్లీష్ అనువాదం మటుకు పరమ బోర్ గా అనిపించింది. ఒక్క మాటలో చెప్పాలంటే రీడబిలిటి తక్కువే నని చెప్పాలి.శైలి కూడా ఎలా ఉంటుందీ అంటే ఏదో ఒక పెద్ద వార్త ని పత్రిక లో రాసినట్లు గా ఉంటుంది. మొత్తం నవల అంతా ఒక వార్త చదివినట్లు గా,ఒక నివేదిక సమర్పించినట్లు గా ఉంటుంది.
నవల లో ప్రస్తావించబడిన పాత్రలు అన్నీ మరణిస్తూంటాయి.కొన్ని సార్లు మొరటు గా.ఒక మనిషి లాగే ఆ గ్రామం కూడా పుట్టి వంద ఏళ్ళు జీవించి మరణిస్తుంది.Jose Arcadio సీనియర్ కూడా మరణం కూడా అసంధిగ్ధం గా ఉంటుంది.ఆకాశం నుంచి పసుపు పూల వర్షం కురిసింది అని అతని పాత్రని ముగిస్తాడు.ఈ నవల లో పాత్రల పేర్లు కూడా కంఫ్యూజ్ చేస్తుంటాయి.ఉదాహరణ కి Jose Arcadio Buendia భార్య Ursula Iguarian వీళ్ళిద్దరూ ఈ గ్రామాన్ని స్థాపించిన ఆది దంపతులు.వీళ్ళ సంతానం లో మళ్ళీ ఒకడి పేరు Jose Arcadio మళ్ళీ వీడి కొడుకు పేరు Arcadio. అంతటితో అయిందా ఇలా ఇంకా కొన్ని తగులుతూ గమ్మత్తు గా అనిపిస్తుంటాయి.
ఆ కొలంబియన్ పేర్లు మన సహనాన్ని ఏకాగ్రత ని అలా టెస్ట్ చేస్తుంటాయి.ఇంకో కొడుకు Colonel Aureliano Buendia అదే గ్రామం లో సైనికుల చే చంపబడతాడు.అలా ప్రతి పాత్ర ఏదో రకంగా ఒక్కో చాప్టర్ లో చంపబడుతూ అక్కడి మనుషులు లేకుండా ఆ గ్రామం వల్లకాడు గా మారిపోతుంది చివరకి. హారికేన్ భీభత్సం దానికి తోడు.కొలంబియ లోని స్థానిక ఆచారాలను,కధలను,చరిత్ర అంశాలను సమకాలీన అంటే Marquez తన బాల్య జీవిత అనుభవాలు,జ్ఞాపకాల తో ముడివేసి ఈ నవల ను నడిపించారు అని చెప్పాలి.లిబరల్స్,కంజర్వేటివ్స్ రెండు వర్గాలు ఏ విధంగా జనాల్ని ప్రభావితం చేశారు ఇలా రాజకీయపరమైన అంశాల్ని కూడా జోడించారు.ఈ నవల లో కొన్ని నచ్చిన లైన్ లని చెప్పమంటే ఓ రెండు మూడు ఇలా ఉదాహరిస్తాను.
--A Person does not belong to a place until there is someone dead under the ground.
-- All human beings have three lives:Public,Private,and Secret.
--It is easier to start a war than to end it.
--The problem in public life is learning to overcome terror; the problem in married life is learning to overcome boredom.
--Children often inherit their madness from their parents
